Stałe wynagrodzenie przy różnych nieobecnościach

Duża część pracowników wynagradzana jest stałą stawką miesięczną, bez żadnych dodatkowych składników wynagrodzenia. Taka stała stawka płacowa z pewnością przysparza mniej trudności przy wyliczaniu wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń ze stosunku pracy. Niemniej nawet w tym przypadku rachunki mogą okazać się bardziej skomplikowane, ze względu na nieobecność pracownika przez część miesiąca.

Absencja chorobowa przy stałej pensji

Prawie każdemu pracownikowi zdarza się nieobecność w pracy z powodu choroby. Wpływa to na sposób ustalenia wysokości wynagrodzenia w miesiącu, w którym wystąpiła taka nieobecność. W przypadku pracownika wynagradzanego stałą stawką miesięczną, w celu wyliczenia wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca należy wówczas:

miesięczną stawkę wynagrodzenia podzielić przez 30,
otrzymaną kwotę pomnożyć przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności do pracy,
uzyskany wynik odjąć od wynagrodzenia przysługującego w stałej stawce miesięcznej.

Powyższa metoda wyliczenia wynagrodzenia wynika z § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy (…), tzw. rozporządzenia wynagrodzeniowego. Stosuje się ją w sytuacji przepracowania przez pracownika opłacanego stałą stawką miesięczną tylko części miesiąca z powodu nieobecności chorobowej, za którą przysługiwało mu wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy (przykład 1). Powołaną regulację należy stosować niezależnie od liczby dni kalendarzowych miesiąca. W każdym przypadku dzielnikiem jest liczba 30.

Problematyczny jeden dzień pracy

Stosowanie § 11 rozporządzenia wynagrodzeniowego, a konkretnie dzielnika 30 przy ustalaniu wynagrodzenia za część miesiąca, powodowało w praktyce pewne kontrowersje w przypadku przepracowania przez pracownika tylko jednego dnia w miesiącu liczącym 31 dni. Ustalenie wynagrodzenia przy zastosowaniu dzielnika 30 skutkowało bowiem tym, że 30-dniowa choroba w 31-dniowym miesiącu pozbawiała pracownika prawa do wynagrodzenia za przepracowany jeden dzień.

Powyższy problem był rozpatrywany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (pismo z dnia 3 grudnia 2009 r.) oraz Główny Inspektorat Pracy (znak pisma: GPP-87-4560-64/09/PE/RP). W swoich opiniach urzędy te zgodziły się co do tego, że w takiej sytuacji mimo metody przyjętej w § 11 rozporządzenia wynagrodzeniowego, pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia za jeden dzień pracy. Konieczność zapewnienia wynagrodzenia za ten jeden dzień wynika z ogólnej zasady przyjętej w art. 80 K.p., zgodnie z którym wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Resort pracy proponuje przy tym, aby wynagrodzenie za ten dzień obliczać według stawki godzinowej. Stawkę tę uzyskuje się poprzez podzielenie wynagrodzenia miesięcznego przez liczbę godzin pracy obowiązującą w danym miesiącu.

Resort pracy oraz GIP nie rozstrzygnęły natomiast sposobu postępowania w sytuacji, gdy pracownik przepracuje dwa dni w 31-dniowym miesiącu kalendarzowym. Wydaje się, że w tej sytuacji należy już stosować metodę określoną w przepisie § 11 rozporządzenia wynagrodzeniowego.

Podjęcie pracy w trakcie miesiąca

Choroba to tylko jedna, choć często spotykana, przyczyna nieobecności pracownika w pracy przez część miesiąca. Powodem absencji mogą być też inne okoliczności. Do wyliczania wynagrodzenia w takich przypadkach, o ile pracownik za okres nieobecności innej niż choroba nie zachował prawa do wynagrodzenia, odnosi się § 12 ust. 1 rozporządzenia wynagrodzeniowego. Stanowi on, iż w takich sytuacjach wynagrodzenie ustalone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, oblicza się:

dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
mnożąc otrzymaną kwotę przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy,
odejmując obliczoną kwotę wynagrodzenia od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Wymieniony sposób obliczania stałego miesięcznego wynagrodzenia stosuje się także w przypadku, gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownik podejmuje lub rozwiązuje stosunek pracy w trakcie miesiąca (przykład 2).

Przykład 1

Pracownik zatrudniony na pełny etat otrzymuje wynagrodzenie w stałej stawce miesięcznej w kwocie 3.400 zł. W okresie od 18 do 30 września 2014 r. był na zwolnieniu lekarskim.

Za okres przepracowany we wrześniu br. otrzymał wynagrodzenie w kwocie 1.927,71 zł, zgodnie z wyliczeniem:

3.400 zł : 30 = 113,33 zł,
113,33 zł × 13 dni choroby = 1.473,29 zł,
3.400 zł - 1.473,29 zł = 1.926,71 zł.

Przykład 2

W dniu 15 września 2014 r. zatrudniono pracownika na pełny etat w podstawowych normach czasu pracy (od poniedziałku do piątku), ze stałym wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 2.500 zł. Do końca września br. nie wystąpiły żadne nieobecności w pracy. Za okres przepracowany we wrześniu br. pracownik uzyskał wynagrodzenie w kwocie 1.364 zł, według wyliczenia:

2.500 zł : 176 godz. = 14,20 zł,

14,20 zł × (10 dni × 8 godz.) = 1.136 zł,

2.500 zł - 1.136 zł = 1.364 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.05.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 62, poz. 289 ze zm.)