Zapewnienie środków ochrony indywidualnej

Czy pracodawca jest obowiązany zakupić kalosze i peleryny przeciwdeszczowe pracownikom ochrony wykonującym pracę na otwartej przestrzeni?

Pracodawca powierzający pracownikom wykonywanie pracy na otwartej przestrzeni jest obowiązany chronić ich przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych. Jeżeli więc mieliby oni wykonywać pracę podczas opadów deszczu, powinien zapewnić im odpowiednią odzież ochronną.

Stosownie do postanowień art. 207 § 2 K.p., pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przejawem tej powinności jest obowiązek nieodpłatnego dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowanie pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami (art. 237⁶ § 1 K.p.). Ponadto, zgodnie z art. 237⁷§ 1 K.p., pracodawca ma obowiązek dostarczać pracownikom nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bhp dostępne jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej zostały określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), dalej rozporządzenia. Wynika z nich m.in., że środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny:

być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia,
uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy,
uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika,
być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji.

Co do zasady, zgodnie z § 5 załącznika nr 2 do rozporządzenia, środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku. W wyjątkowych przypadkach dopuszczalnym jest jednak stosowanie takich środków przez więcej niż jedną osobę, o ile zastosowano działania wykluczające niepożądany wpływ takiego użytkowania na zdrowie lub higienę użytkowników.

W analizowanym przypadku, w którym pracodawca zatrudnia pracowników ochrony, realizujących swoje zadania na otwartej przestrzeni (np. dokonując obchodów terenu), wskazane byłoby wyposażenie ich w odzież ochronną, chroniącą przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych (np. kurtka lub płaszcz przeciwdeszczowy, nieprzemakalne obuwie itp.), ale też temperaturami - zarówno zbyt niskimi (np. kurtka ciepłochronna, czapka ciepłochronna, ocieplane obuwie itp.), jak i zbyt wysokimi (np. czapka z daszkiem, okulary przeciwsłoneczne itp.).

Ważne: Szczegółowego ustalenia rodzajów środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, jak również przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego dokonuje pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami (art. 237⁸ § 1 i art. 237^11a § 1 K.p.).

Działania te powinny zostać poprzedzone przeprowadzeniem oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy, w celu przeanalizowania wszystkich zagrożeń zawodowych, które na nim występują.