Wypowiedzenie umowy z powodu braku kwalifikacji do pracy w służbie bhp

Zadania służby bhp w naszym zakładzie wykonuje pracownik zatrudniony na część etatu na czas nieokreślony, objęty ochroną przedemerytalną. Osoba ta wkrótce - wobec upływu zawartego w rozporządzeniu okresu przejściowego - nie będzie spełniała wymagań kwalifikacyjnych. Czy będziemy uprawnieni do wypowiedzenia jej stosunku pracy?

Wypowiedzenie umowy, pomimo usprawiedliwionej przyczyny, nie będzie możliwe, gdyż pracownik jest objęty ochroną przedemerytalną. Wymiar czasu pracy pozostaje tutaj bez znaczenia. Brak odpowiednich kwalifikacji nie uchyla tej ochrony.

Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bhp, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. W przypadku braku kompetentnych pracowników, może też powierzyć wykonywanie jej zadań specjalistom spoza zakładu pracy.

Ważne: Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni ukończyć szkolenie w dziedzinie bhp dla pracowników tej służby oraz spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania jej zadań (art. 237¹¹ § 2 K.p.).

Wymagania kwalifikacyjne tych osób określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 109, poz. 704 ze zm.). Z dniem 1 lipca 2005 r. zostały one zaostrzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2004 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 246, poz. 2468 ze zm.). Powołany akt zmieniający przewidział jednak okres przejściowy dla osób nieposiadających wymaganych kwalifikacji. Zgodnie z jego § 2 osoby zatrudnione w służbie bhp i wykonujące zadania tej służby w dniu wejścia w życie przepisów zmieniających, czyli 1 lipca 2005 r., niespełniające nowych wymagań kwalifikacyjnych, zachowały prawo do zatrudnienia w służbie bhp i wykonywania zadań tej służby przez okres początkowo 5 lat, a po zmianie tego przepisu - 8 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Zmiana terminu została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2005 r. zmieniającym rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 117, poz. 986). Zatem uzupełnienie kwalifikacji powinno nastąpić do 1 lipca 2013 r.

Nieuzupełnienie wykształcenia w przypisanym terminie będzie skutkowało brakiem wymaganych kwalifikacji. Powyższe stanowi uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem.

W rozpatrywanym przypadku występuje jednak obiektywna przeszkoda uniemożliwiająca rozwiązanie umowy w tym trybie w postaci ochrony przedemerytalnej. Przypominamy, że zgodnie z art. 39 K.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (w niektórych przypadkach okres ten może być dłuższy, o czym pisaliśmy w UiPP nr 1/2013, str. 34-36).

Ochrona jest wyłączona tylko przez przepisy szczególne, a mianowicie art. 41¹ K.p. (w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy), a w zakresie zmiany warunków zatrudnienia przez ustawę z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.), dalej ustawę o zwolnieniach grupowych. Żadna inna okoliczność ochrony tej nie uchyla. Nie ma też podstaw do jednostronnego rozwiązania umowy z pracownikiem w innym trybie.

W świetle powyższego, pracodawca powinien wystąpić do zainteresowanego z ofertą rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron.