Szkolenia bhp pracodawców

Czy pracodawcy podlegają wstępnym i okresowym szkoleniom w zakresie bhp?

Tak, pracodawca powinien odbywać szkolenia wstępne oraz okresowe przeznaczone dla tej grupy osób.

W myśl art. 237³ § 1 K.p. przed dopuszczeniem do pracy każdy pracownik powinien odbyć wstępne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, dalej bhp. Szkolenie nie jest wymagane w razie podjęcia pracy na tym samym stanowisku, które pracownik zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Obowiązek przeszkolenia w dziedzinie bhp obejmuje także pracodawców.

Ważne: Pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bhp w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. Szkolenie to powinno być okresowo powtarzane (art. 237³ § 2¹ K.p.).

Wyjaśniamy przy tym, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Natomiast za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną, a także wówczas gdy pracodawca będący osobą fizyczną nie dokonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy osobiście, czynności z tego zakresu dokonuje osoba lub organ zarządzający, albo inna wyznaczona do tego osoba (art. 3-3¹ K.p.).

Zasady oraz zakres szkoleń bhp szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.), dalej rozporządzenie. Powołany akt wykonawczy przewiduje dwa rodzaje szkoleń dla pracodawców, odrębnie określając ich program ramowy.

Pierwsze z nich obowiązuje wszystkie osoby będące pracodawcami. W świetle art. 3 i 3¹ K.p., obowiązek odbycia pierwszego szkolenia bhp dla tej grupy osób powstaje w momencie zatrudnienia pierwszego pracownika, gdy pracodawca zyskuje swój status, a w przypadku przedsiębiorstw już działających, w momencie objęcia przez daną osobę funkcji przynależnych pracodawcy.

Szkolenie bhp osób będących pracodawcami powinno być przeprowadzone przez wyspecjalizowane jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w tej dziedzinie. Rozporządzenie zalicza do tych jednostek:

placówki kształcenia ustawicznego lub praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
szkoły ponadgimnazjalne,
jednostki badawczo-rozwojowe, szkoły wyższe lub inne placówki naukowe,
stowarzyszenia, których celem statutowym jest działalność związana z bezpieczeństwem i higieną pracy,
osoby prawne lub fizyczne prowadzące działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej,

jeżeli prowadzą działalność szkoleniową w dziedzinie bhp.

Szkolenie bhp pracodawców może być zorganizowane w formie kursu lub seminarium albo samokształcenia kierowanego - na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez jego organizatora. Szczegółowe tematy szkolenia, jak również liczbę godzin lekcyjnych, które należy przeznaczyć na ich omówienie (zapoznanie się z nimi), zawiera ramowy program szkolenia pracodawców zamieszczony w części IV załącznika nr 1 do rozporządzenia. W ramach tego szkolenia pracodawca zapoznaje się z wybranymi regulacjami prawnymi z zakresu prawa pracy dotyczącymi bhp. Omawiane są zwłaszcza obowiązki w zakresie bhp, odpowiedzialność za naruszenie przepisów w tym zakresie, ochrona pracy kobiet i młodocianych, profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami, a także organizacja nadzoru i kontroli warunków pracy. Poruszane są ponadto problemy związane z interpretacją niektórych przepisów, sposobami identyfikacji, analizy i oceny zagrożeń w środowisku pracy oraz oceną ryzyka związanego z tymi zagrożeniami.

Drugi rodzaj szkolenia bhp pracodawcy obejmuje te osoby, które jednocześnie wykonują zadania służby bhp w zakładzie. Szkolenie to należy odbyć przed podjęciem wykonywania tych zadań. Powinno ono mieć formę kursu lub seminarium według specjalnego programu opracowanego w oparciu o ramowy program określony w części III załącznika nr 1 do rozporządzenia. Celem szkolenia jest uzyskanie przez uczestników wiedzy i umiejętności w zakresie:

identyfikacji i analizy zagrożeń zawodowych oraz oceny ryzyka związanego z tymi zagrożeniami,
prowadzenia kontroli i oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym przestrzegania przepisów i zasad bhp,
organizowania przedsięwzięć mających na celu zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
metod eliminowania lub ograniczenia oddziaływania na pracowników czynników szkodliwych dla zdrowia i niebezpiecznych,
ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych, a także określania niezbędnych działań profilaktycznych,
metod i organizacji szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
popularyzacji problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ramowy program tego szkolenia jest szerszy od zakresu szkolenia ogólnego pracodawców, dlatego na podstawie przepisu § 15 ust. 5 pkt 2 rozporządzenia przyjmuje się, że o ile będzie ono zawierało wszystkie niezbędne elementy, zwalnia pracodawcę z odrębnego odbycia szkolenia ogólnego dla pracodawców. Wyjaśniamy też, że ze szkolenia pracodawcy wykonującego zadania służby bhp jest zwolniony pracodawca, który spełnia wymagania kwalifikacyjne dla tej służby określone w przepisach dotyczących służby bezpieczeństwa i higieny pracy.