Ważność szkoleń z zakresu pierwszej pomocy i ochrony przeciwpożarowej

We wrześniu 2009 r. przeszkoliliśmy kilku pracowników w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej oraz działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Osoby te zostały wyznaczone do wykonywania zadań w tym zakresie. Czy szkolenia te podlegają aktualizacji?

Tak, w ramach okresowych szkoleń z zakresu bhp.

W myśl art. 209¹ K.p. pracodawca jest obowiązany wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Działania te powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń. Natomiast liczba pracowników, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń. W przypadku zatrudniania przez pracodawcę wyłącznie pracowników młodocianych lub niepełnosprawnych przedmiotowe działania może wykonywać sam pracodawca.

Wobec braku szczegółowych przepisów w sprawie zakresu szkolenia, które muszą odbyć wymienione osoby, należy przyjąć, że szkolenie kierunkowe odbyte przez pracowników, o których mowa w pytaniu, jest wystarczające i może być aktualizowane w ramach zwykłych szkoleń okresowych bhp. Co więcej, nawet pierwsze szkolenie w tym zakresie, może być przeprowadzone w ramach odpowiednio dostosowanego programowo szkolenia wstępnego lub okresowego bhp. Podobnie w tej sprawie wypowiadał się Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, dalej CIOP, do którego zadań należy m.in. opracowywanie i opiniowanie standardów w zakresie ochrony pracy w dziedzinie bhp. Jak wyjaśnia CIOP na stronie internetowej www.ciop.pl: "(…) Pracownik wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy powinien posiadać praktyczną wiedzę w udzielaniu takiej pomocy poszkodowanym pracownikom lub innym osobom wskutek występowania zagrożeń (np. pożaru). Pracownik ten powinien zostać odpowiednio przeszkolony nawet w ramach szkolenia wstępnego lub okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy - zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. (w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz. U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm. - przyp. redakcji).".

Powyższe znajduje potwierdzenie w poglądach doktryny. Przykładowo zdaniem T. Nycza nabycie umiejętności niezbędnych do realizacji zadań wskazanych w art. 209¹ K.p. jest możliwe w wyniku przeszkolenia okresowego w zakresie bhp obejmującego wskazaną w przepisie problematykę (por. Kodeks pracy 2011, Komentarz pod red. B. Wagner, Oddk 2011, str. 972).

Z kolei jeśli chodzi o kwalifikacje jakie powinni posiadać pracownicy wyznaczeni do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników należy przypomnieć, że obecnie nie występuje obowiązek posiadania przez wyznaczonych pracowników specjalistycznych kwalifikacji z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Pracownicy ci powinni posiadać ukończone szkolenie w dziedzinie bhp według powołanego wyżej rozporządzenia. Jak wyjaśnił CIOP w ramowych programach szkolenia, które zamieszczone są w załączniku do rozporządzenia z dnia 27 lipca 2004 r. uwzględniona jest także problematyka dotycząca ochrony przeciwpożarowej. Natomiast do pracodawcy lub jednostki organizacyjnej uprawnionej do prowadzenia działalności szkoleniowej w dziedzinie bhp (działającej na zlecenie i w porozumieniu z pracodawcą) należy opracowanie programu szkolenia wstępnego lub szkolenia okresowego bhp dla poszczególnych grup stanowisk, w tym także uwzględniającego szkolenie pracowników wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, które stosownie do art. 209¹ § 3 K.p. powinno być uzależnione od rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.

Osoby, o których mowa w pytaniu, dla celu prawidłowej realizacji nałożonych na nich zadań, powinni przechodzić jedynie okresowe szkolenia bhp w ramach obowiązujących terminów, które w swoim programie będą uwzględniać tematykę z zakresu udzielania pierwszej pomocy i (lub) zwalczania pożarów oraz ewakuacji pracowników w zakresie umożliwiającym realizację powierzonych funkcji.

Zwracamy uwagę! Obowiązków wynikających z art. 209¹ K.p. nie należy utożsamiać z obowiązkami ciążącymi na właścicielu budynku, obiektu budowlanego lub terenu, wynikającymi z ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).