Obowiązywanie regulaminów wewnątrzzakładowych w razie spadku zatrudnienia - stanowisko MPiPS

Pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników nie musi wprowadzać do wewnątrzzakładowego porządku prawnego regulaminów pracy i wynagradzania. Taki obowiązek powstaje dopiero wówczas, gdy zatrudni 20 pracownika i nie jest objęty układem zbiorowym pracy, który reguluje w całości materię obejmowaną tymi regulaminami. Tak wynika z art. 77² § 1 oraz art. 104 K.p.

Regulamin pracy podlega uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. W razie nieuzgodnienia jego treści w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku, gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, regulamin pracy ustala samodzielnie pracodawca. Regulamin wynagradzania natomiast ustala pracodawca, a jeżeli działa u niego zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia z nią regulamin. Wobec braku dalszych postanowień w tej sprawie należy uznać, że brak porozumienia co do treści regulaminu uniemożliwia jego uchwalenie. Podobnie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 19 stycznia 2012 r. (sygn. akt I PK 83/11) orzekł, iż: "Regulamin wynagradzania wydany przez pracodawcę bez wymaganego uzgodnienia z zakładową organizacją związkową (...) nie ma mocy wiążącej i nie może wejść w życie.".

Przepisy Kodeksu pracy nie regulują natomiast sytuacji, w której stan zatrudnienia spada do poziomu poniżej 20 osób. W kwestii tej wypowiedział się Departament Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Jak czytamy w piśmie udostępnionym nam przez resort pracy w dniu 20 czerwca 2013 r.: "(…) Jeżeli u konkretnego pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników został ustalony regulamin wynagradzania, a następnie w trakcie jego obowiązywania liczba zatrudnionych pracowników spadła poniżej 20, to taki pracodawca - nie jest już prawnie zobligowany do ustalenia (utrzymywania w mocy istniejącego) regulaminu wynagradzania; regulamin ma jednak nadal zastosowanie do objętych jego postanowieniami pracowników.

W takiej sytuacji - pomimo tego, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują procedury uchylenia (zniesienia) regulaminu wynagradzania - możliwe jest, zdaniem Departamentu, jego zniesienie przy odpowiednim zastosowaniu trybu przewidzianego w Kodeksie pracy dla ustalania takiego regulaminu. (…)".