Ewidencja czasu pracy radcy prawnego

Radca prawny jest zatrudniony na 1/2 etatu, przy czym w kwestii czasu pracy umowa odsyła do art. 18 ustawy o radcach prawnych. Pracodawca uzgodnił z nim ustnie, że pracuje on po 4 godziny dziennie, ale nie wyznaczono konkretnych dni tygodnia, w które przychodzi do firmy. Czy taki zapis co do czasu pracy jest wystarczający? Jak prawidłowo prowadzić ewidencję czasu pracy i udzielać mu urlopu?

Jeśli umowa o pracę radcy prawnego nie wskazuje dni i godzin wykonywania pracy, pracodawca ma obowiązek przygotowywania dla niego rozkładu czasu pracy. Według tego rozkładu powinien też udzielać urlopu wypoczynkowego.

Stosunek pracy jest jedną z możliwych form zatrudnienia radcy prawnego, jaką przewiduje art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 233 z późn. zm.), dalej ustawy. Ustawa określa kilka szczególnych zasad, które muszą być w odniesieniu do niego stosowane, tj. m.in.:

usytuowanie radcy prawnego w strukturze jednostki organizacyjnej, która zawarła z nim umowę o pracę oraz ograniczenia jego czynności do pomocy prawnej - ma być to samodzielne stanowisko podległe bezpośrednio kierownikowi tej jednostki, a jeśli pracodawcą jest jednostka samorządowa lub organ państwowy - komórka lub jednostka organizacyjna, biuro, wydział lub wyodrębnione stanowisko do spraw prawnych podporządkowane bezpośrednio kierownikowi; gdy zatrudnionych jest więcej niż dwóch radców prawnych, jeden z nich koordynuje pracę pozostałych (art. 9 ustawy),
możliwość pozostawania w stosunku pracy jednocześnie z kilkoma pracodawcami w wymiarze przekraczającym jeden etat (art. 17 ustawy),
wynagrodzenie za pracę nie może być niższe od wynagrodzenia przewidzianego dla stanowiska pracy głównego specjalisty lub innego równorzędnego stanowiska pracy; jeżeli prawo do dodatków uzależnione jest od wymogu kierowania zespołem pracowników, wymogu tego nie stosuje się do radcy prawnego; prawo do dodatkowego wynagrodzenia (art. 22⁴ ustawy),
rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem z powodu nienależytego wykonywania obowiązków wymaga zasięgnięcia opinii rady okręgowej izby radców prawnych (art. 19 ustawy).

W art. 18 ustawa wskazuje ponadto, że do czasu pracy radcy prawnego zalicza się także czas niezbędny do załatwiania spraw poza lokalem jednostki organizacyjnej, w szczególności w sądach i w innych organach oraz czas przygotowania się do tych czynności. Obliguje również, aby czas pracy radcy prawnego w lokalu jednostki organizacyjnej nie był krótszy niż 2/5 czasu pracy ustalonego w zawartej z radcą prawnym umowie. Żaden z pozostałych przepisów ustawy nie reguluje kwestii związanych z umową o pracę z radcą prawnym, jego czasem pracy i urlopami, w tym wypoczynkowym. Oznacza to, iż mimo że ustawa nie zawiera odpowiedniego odesłania, to zgodnie z art. 5 K.p., należy stosować przepisy Kodeksu pracy.

W myśl art. 29 § 1 K.p., w umowie o pracę należy określić obok rodzaju pracy, miejsca jej wykonywania, terminu rozpoczęcia i wynagrodzenia za pracę także wymiar czasu pracy. Jak wynika z pytania, ten warunek został spełniony (radca prawny został zatrudniony na 1/2 etatu). Można natomiast założyć, że nie został zrealizowany obowiązek przekazania pisemnej informacji o warunkach zatrudnienia, którą radca prawny powinien otrzymać w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy, a która musi zawierać m.in. dobową i tygodniową normę czasu pracy (art. 29 § 3 K.p.). Czytelnik wskazał, iż ustnie uzgodniono pracę po 4 godziny dziennie, które należałoby raczej odnieść do rozkładu czasu pracy (dni i godziny pracy), choć też trudno uznać, aby wykonywały one dyspozycję art. 129 § 3 K.p. Przepis ten wymaga, aby pracownik otrzymał go co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie rozliczeniowym, na który rozkład został sporządzony. W stosunku do radcy prawnego zatrudnionego na 1/2 etatu oznacza to konieczność rozpisania co najmniej 8 godzin pracy tygodniowo (2/5 x 20 godz.) w siedzibie pracodawcy i pozostałych 12 godzin pracy (3/5 x 20 godz.) - poza siedzibą.

Zwracamy uwagę! Pracodawca jest zwolniony z obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy w przypadkach wymienionych w art. 129 § 4 K.p., czyli, gdy:

rozkład ten dla konkretnego pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia o systemach i rozkładach czasu pracy albo z umowy o pracę,
w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm dobowych i tygodniowych - w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik,
na pisemny wniosek pracownika stosuje do niego rozkłady czasu pracy w ruchomym systemie czasu pracy lub ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy.

Czytelnik może zatem skorzystać ze zwolnienia, jeśli wystąpi u niego jedna z powyższych sytuacji lub sam do niej doprowadzi, np. zamieszczając w trybie porozumienia zmieniającego w umowie o pracę radcy prawnego odpowiednie postanowienia. Jeśli tego nie uczyni, musi przygotowywać dla niego rozkłady czasu pracy na przyjęte okresy rozliczeniowe.

Odpowiadając na drugie z pytań, Czytelnik ma obowiązek prowadzić ewidencję czasu pracy radcy prawnego, uwzględniając w niej dni i godziny pracy w siedzibie pracodawcy oraz poza nią, zgodnie z rozkładem czasu pracy radcy (art. 149 § 1 K.p. w związku z art. 18 ust. 1 ustawy). Również udzielając urlopu radcy prawnemu, pracodawca bierze pod uwagę jego rozkład czasu pracy obejmujący zarówno dni i godziny świadczenia pracy w siedzibie pracodawcy oraz wskazane przez radcę dni i godziny wykonywania pracy poza tą siedzibą. Radcom prawnym, tak jak wszystkim pracownikom, udziela się urlopu w dni, które są dla nich dniami pracy, zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy, bez względu na to, czy mają obowiązek w poszczególnych dniach wykonywać pracę w siedzibie pracodawcy, czy też poza nią (art. 154² § 1 K.p.).