Czas pracy a łączone stanowisko pracy

Zatrudniamy pracownika na łączonym stanowisku pracy kierowcy-pracownika produkcji. Czy może on pracować w ramach indywidualnego rozkładu czasu pracy, o którym mowa w ustawie o czasie pracy kierowców?

O stosowanych przepisach decyduje przeważający charakter pracy świadczonej przez pracownika. Jeśli jest to praca wykonywana na produkcji, niemożliwe będzie stosowanie indywidualnego rozkładu czasu pracy, o którym mowa w ustawie o czasie pracy kierowców.

Łączone stanowisko pracy

Zatrudnienie pracownika na łączonym stanowisku pracy kierowcy-pracownika produkcji rodzi wątpliwości, które przepisy znajdą zastosowanie przy planowaniu jego czasu pracy. Z tytułu wykonywania obowiązków pracownika produkcji podlega on regulacjom Kodeksu pracy. Z kolei praca kierowcy wymaga uwzględnienia przepisów szczególnych ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2012 r. poz. 1155). W kwestii tej stanowisko zajął Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie odbywania podróży służbowych przez zatrudnionych na łączonych stanowiskach (znak: GPP-364-4560-96-1/10/PE/RP). GIP uznał, że rozstrzygnięcie, który rodzaj zadań ma przeważający charakter w ramach zatrudnienia konkretnego pracownika, należy do kompetencji pracodawcy. W konsekwencji przyjęcie, że w danym przypadku przeważają np. obowiązki kierowcy przesądza o stosowaniu do jego zatrudnienia przepisów ustawy o czasie pracy kierowców. Odmiennie, jeśli pracodawca uzna, że w zatrudnieniu danego pracownika przeważają obowiązki pracownika produkcji, powinien konsekwentnie stosować wobec niego przepisy Kodeksu pracy. GIP podkreślił również, że w razie sporu miedzy stronami stosunku pracy, która praca ma w danym przypadku przeważający charakter, wyłączną kompetencję jego rozstrzygnięcia mają sądy pracy.

Przeważający charakter zadań

Ustalając, które zadania przeważają w zatrudnieniu pracownika wykonującego obowiązki na stanowisku kierowcy-pracownika produkcji, należy porównać czas poświęcony na wykonywanie zadań przypisanych kierowcy, z okresami przeznaczonymi na pracę w charakterze pracownika produkcji. Przyjmując potoczne rozumienie słowa "przeważający" należy przy tym uznać, że aby dany rodzaj pracy miał taki charakter, pracownik musi go wykonywać przez ponad 50% obowiązującego go nominalnego czasu pracy. Skutkiem przyjęcia takiej wykładni musi być uznanie, że stosowanie wobec pracownika korzystniejszego dla pracodawcy porządku prawnego w sytuacji, gdy przeważają obowiązki niezwiązane z tym rodzajem pracy, może być wzruszone w razie sporu przed sądem pracy.

Przykład

Firma produkcyjna zatrudnia pracownika na dwóch stanowiskach, tj. pracownika produkcyjnego i kierowcy pojazdu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Pracownik prowadzi samochód tylko wówczas, gdy jest taka potrzeba, co zdarza się sporadycznie. W stosunku do pracownika wprowadzono indywidualny rozkład czasu pracy pozwalający na niestosowanie doby pracowniczej, wynikający z art. 8 ustawy o czasie pracy kierowców. Pracownik jest zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy w miesięcznym okresie rozliczeniowym.

Zgodnie z wykładnią prezentowaną przez GIP, pracodawca powinien stosować do pracownika przepisy Kodeksu pracy, przewidujące takie rozumienie pojęcia indywidualnego rozkładu czasu pracy, które nie pozwala na wyłączenie doby pracowniczej. To z kolei oznacza, że przypadki złamania doby, czyli rozpoczęcia pracy wcześniej, niż miało to miejsce w poprzedniej dniówce, powinny być rekompensowane jako nadgodziny, jeśli pracownik przekroczy w ich wyniku normę lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy w poprzedniej dobie.

Zwracamy uwagę! Pracownika prowadzącego pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony, obejmują postanowienia rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego... (Dz. Urz. UE L 102/1), jeśli będzie wykonywał przewozy na terytorium UE lub Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) sporządzonej w Genewie, dnia 1 lipca 1970 r., gdyby opuścił teren Unii. Przepisy te są niezależne od ustawy o czasie pracy kierowców. Znajdują zastosowanie również w sytuacji, gdy ze względu na przeważający charakter zatrudnienia pracownika produkcji, stosujemy do zatrudnionego regulacje Kodeksu pracy.