Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 13 (343) z dnia 1.07.2013
Zapewnienie pracownikom odpoczynku tygodniowego
Jak zapewnić pracownikom 35-godzinny odpoczynek tygodniowy, gdy miesięczny okres rozliczeniowy rozpoczyna się w niedzielę?
W przypadku okresów rozliczeniowych rozpoczynających się w niedzielę zawodzą ustawowe definicje tygodnia i minimalnego odpoczynku tygodniowego. Dotyczy to pracowników zatrudnionych w podstawowym systemie czasu pracy, wykonujących pracę jedynie w dni powszednie (od poniedziałku do piątku), a ponadto w stałych godzinach. W takiej sytuacji rozpoczęcie okresu rozliczeniowego w niedzielę powoduje, że odpoczynek tygodniowy pracowników zostanie podzielony na dwie części. Pierwsza z nich obejmuje 24 godziny niedzieli i okres do rozpoczęcia pracy w dobie poniedziałkowej, druga piątkowe popołudnie i całą dobę sobotnią. Problem polega na tym, że w każdym tygodniu pomiędzy okresami odpoczynku występuje 5 dni pracy, a każda z jego części jest krótsza, niż minimalne 35 godzin (art. 133 § 1 K.p.). Powyższe wynika z definicji tygodnia przyjętej w art. 128 § 3 pkt 2 K.p., którym dla celów rozliczania czasu pracy jest 7 kolejnych dni kalendarzowych, licząc od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.
Jeśli zatem pierwszym dniem okresu rozliczeniowego jest niedziela, każdy tydzień będzie rozpoczynał się w tym dniu, a kończył w sobotę. W konsekwencji wolne przypadnie zawsze w pierwszym i ostatnim dniu tygodnia, uniemożliwiając zapewnienie pracownikom wymaganych okresów odpoczynku. Układ ten trwa do ostatniego dnia okresu rozliczeniowego, co oznacza, że w żadnym z tygodni okresu pracownik nie będzie miał zapewnionego wymaganego odpoczynku. Bez wpływu pozostaje przy tym fakt, iż jego plan pracy jest prawidłowy, a ponadto przewiduje właściwą liczbę dni pracy i dni wolnych.
Przykład |
Pracownik jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Pracuje według stałego rozkładu, który przewiduje wykonywanie zadań od poniedziałku do piątku od 800 do 1600, za wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy. Na wrzesień 2013 r. przygotowano dla niego harmonogram zaprezentowany na następnej stronie:
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
Nd | Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | So | Nd | Pn | Wt |
8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
Śr | Cz | Pt | So | Nd | Pn | Wt | Śr | Cz | Pt |
8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
So | Nd | Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | So | Nd | Pn |
8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 | 8-16 |
W każdym z tygodni okresu pracownik korzysta z 32 godzin odpoczynku na początku tygodnia (24 godz. niedzieli + 8 godz. w dobie poniedziałkowej). W tym samym wymiarze pracownik korzysta z odpoczynku również pod koniec tygodnia (8 godz. w dobie piątkowej + 24 godz. wolnej soboty). Żaden z tych okresów nie wynosi minimalnych 35 godzin, dochodzi więc do naruszenia regulacji art. 133 K.p.
Wyjściem z sytuacji byłoby zaplanowanie pracownikom wolnego w niedzielę i poniedziałek tak, aby odpoczynek tygodniowy obejmował wymaganą liczbę godzin. Problemu nie rozwiązuje wprowadzenie modyfikacji harmonogramu, polegających na opóźnieniu pory rozpoczęcia pracy w poniedziałek na godzinę 1100 tak, aby zapewnić pracownikom dodatkowe 3 godziny odpoczynku lub na wcześniejszym kończeniu pracy w dobie piątkowej. W obu przypadkach próba pełnego wykorzystania czasu pracy skończy się naruszeniem doby pracowniczej, które przy systemie podstawowym zawsze wiąże się z powstawaniem nadgodzin dobowych. Co więcej, naruszanie doby pracowniczej jest podstawą dla ukarania pracodawcy mandatem w razie kontroli PIP również, gdy prawidłowo rekompensuje on powstałe w ten sposób przekroczenia.
Wydaje się, że mimo naruszenia przepisów o odpoczynku tygodniowym wynikającym z układu kalendarza we wrześniu i grudniu br. można pozostawić rozkłady czasu pracy pracowników bez zmian, gdyż inspektorzy pracy kierują się przede wszystkim wykładnią celowościową przepisów prawa pracy. Wspomnijmy, że większość urzędników, w tym pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy, jest zatrudniona w systemie podstawowym i wykonuje pracę w dniach powszednich za wyjątkiem sobót, w stałych godzinach. Tym samym również w ich przypadku wystąpi naruszenie art. 133 § 1 K.p., jeśli okres rozliczeniowy rozpocznie się w niedzielę.
www.KodeksPracy.pl - Czas pracy:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.Czas-Pracy.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
02.12.2024 (poniedziałek)
10.12.2024 (wtorek)
GOFIN PODPOWIADA - Prawo pracy
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI - Prawo pracy
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|