Gazeta Podatkowa nr 87 (1024) z dnia 31.10.2013

Wymiar czasu pracy w 2014 r.

Podstawą planowania rozkładów czasu pracy jest prawidłowo ustalony wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym. Obecnie nie zależy on już od tego, jaki dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wskaże pracodawca.

Natomiast nowością w przepisach z zakresu czasu pracy jest możliwość stosowania w każdym systemie czasu pracy przedłużonego maksymalnie do 12 miesięcy okresu rozliczeniowego.

Okres rozliczeniowy do 12 miesięcy

Znowelizowane przepisy Kodeksu pracy obowiązujące od 23 sierpnia 2013 r. pozwalają na wydłużenie okresu rozliczeniowego. W myśl art. 129 § 2 K.p. w każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej niż do 12 miesięcy. Pracodawcy obowiązani są jednak do zachowania przy tym ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Zatem każdy pracodawca, u którego wystąpią wymienione przyczyny, będzie mógł wydłużyć okres rozliczeniowy nawet do roku.

Przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy do 12 miesięcy ustala się:

• w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi,
• w razie braku organizacji związkowej, w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy (art. 150 § 3 K.p.).

Ustalanie wymiaru czasu pracy

We wszystkich systemach czasu pracy obowiązują takie same zasady ustalania wymiaru czasu pracy. Odrębne przepisy w tym zakresie dotyczą wyłącznie pracy w ruchu ciągłym. Wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:

• mnożąc 40 godzin przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym,
• dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku,
• obniżając wymiar czasu pracy o 8 godzin za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela (art. 130 K.p.).

W wielu przypadkach skutkiem obniżenia wymiaru czasu pracy za święto będzie obowiązek wyznaczenia dodatkowego dnia wolnego. Sytuacja taka dotyczy np. 3-miesięcznego okresu rozliczeniowego obejmującego okres od kwietnia do czerwca 2014 r. W okresie tym z wyliczonego wymiaru czasu pracy wynika do przepracowania 61 dni, a z układu kalendarza 62 dni (przy wolnych sobotach). Dlatego pracodawca w podanym okresie ma obowiązek wskazać dodatkowy dzień wolny od pracy dla zachowania obowiązującego wymiaru czasu pracy. Podobnie jest np. w czteromiesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od września do grudnia 2014 r. Z obliczonego wymiaru wynikają do przepracowania 84 dni, a z układu kalendarza 85 dni (przy wolnych sobotach). Wobec powyższego należy pracownikom wyznaczyć w tym okresie dodatkowy dzień wolny od pracy.

Ponadto wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym obniża się także o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy (dotyczy to np. nieobecności spowodowanej chorobą).

Święta obniżające wymiar

Dni świąteczne wskazane w ustawie o dniach wolnych od pracy, które przypadają w innym dniu niż niedziela, obniżają wymiar czasu pracy. W 2014 r. są to: 1 stycznia - Nowy Rok (środa), 6 stycznia - Trzech Króli (poniedziałek), 21 kwietnia - drugi dzień Wielkiej Nocy (poniedziałek), 1 maja - Święto Państwowe (czwartek), 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja (sobota), 19 czerwca - Boże Ciało (czwartek), 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (piątek), 1 listopada - Wszystkich Świętych (sobota), 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości (wtorek), 25 i 26 grudnia - pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia (czwartek i piątek).

Poniżej obowiązujące w 2014 r. wymiary czasu pracy we wskazanych okresach rozliczeniowych, we wszystkich systemach czasu pracy, oprócz ruchu ciągłego.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Ustawa z dnia 18.01.1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. nr 4, poz. 28 ze zm.)